Renowacja elewacji dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach z wykorzystaniem systemów Optosan

Dawny Pałac Biskupi w Kielcach jest jedną z najcenniejszych i do dzisiaj najlepiej zachowaną w Polsce oryginalną wczesnobarokową rezydencją pałacową z epoki Wazów. Rangę obiektu dodatkowo podkreśla wpisanie go 7 grudnia 2017 r. wraz z katedrą na Listę Pomników Historii. Pałac był przez lata sukcesywnie remontowany, a w tym procesie aktywny udział brała również firma Hufgard, która użyła do tego zadania pełnej technologii materiałów Optosan, wykorzystywanych już na wielu podobnych realizacjach. 

 Główny korpus Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach wzniesiono w latach 1637–1644 na Wzgórzu Zamkowym, z inicjatywy kanclerza wielkiego koronnego i biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika. W latach późniejszych dobudowano jeszcze boczne skrzydła – północne i południowe, które upodobniły kompleks do ówczesnych reprezentacyjnych rezydencji barokowych. W kolejnych latach pałac zmieniał swoje przeznaczenie i właścicieli, by ostatecznie od 1971 roku stać się siedzibą Muzeum Narodowego.

Podtrzymanie historii

Pałac był przez lata sukcesywnie remontowany – zasadnicze prace przeprowadzono wraz z badaniami pod koniec lat 70. i na początku 80. XX wieku. Jednak największy zakres całościowych prac renowacyjnych elewacji rozpoczęto w ramach funduszy unijnych w 2018 roku. Zakończyły się one w 2021 roku. Prace prowadziła doświadczona firma budowlano-konserwatorska Furmanek Renewal Sp. z o.o S.K.A. z Daleszyc, która ma już w swoim dorobku podobne realizacje, jak np. budynki w kompleksie pałacowym w Kozłówce – wyjaśnia Robert Koprowicz, Menadżer Produktu ds. Renowacji Dyplomowany Konserwator i Restaurator Dzieł Sztuki firmy Hufgard.

W pracach renowacyjnych aktywny udział brała również firma Hufgard. Jednym z kryteriów wyboru tego producenta była możliwie szeroka gama produktów dopasowanych do różnorodnych zadań technologicznych, jakie mogły powstać przy tak dużej realizacji. 

Oznaczało to w niektórych przypadkach konieczność przygotowania materiałów specjalnie dla potrzeb obiektu. Te kryteria spełnia specjalnie opracowany system produktów Optosan, wykorzystywany już na wielu podobnych realizacjach. Skorzystano więc ze sprawdzonych rozwiązań, które zastosowano np. przy elewacjach kompleksu pałacowego w Kozłówce, Krasiczynie oraz zamkach w Łańcucie, Suchej Beskidzkiej czy w Głogówku Śląskim – dodaje Menadżer Produktu ds. Renowacji Dyplomowany Konserwator i Restaurator Dzieł Sztuki firmy Hufgard. 

Zakres działań

 Zadania technologiczne należało podzielić na dwie główne grupy. Pierwsza to dobór wypraw tynkarskich, obejmujących tynki kondygnacji, zaprawy sztukatorskie, tynki cokołowe i tynki dekoracji np. w pasie sgraffita i boniowania. Jako główną technologię wypraw przyjęto zaprawy wapienno-trassowe, które od lat 90. XX wieku dominują we wszystkich tego typu realizacjach w kraju. Jak wyjaśnia Menadżer Produktu ds. Renowacji Dyplomowany Konserwator i Restaurator Dzieł Sztuki w firmie Hufgard, obecnie to najlepszy rodzaj materiału wiążącego i jako jedyny posiadający szczegółową dokumentację badawczą oraz akceptację krajowych ośrodków konserwatorskich takich jak UMK w Toruniu:

Firma Hufgard jest najstarszym producentem tej technologii. Ponieważ nie zdecydowano się na całościową wymianę tynków, a jedynie na ich lokalne uzupełnienia, wybrano specjalną wapienno- -trassową zaprawę o podwyższonej elastyczności Optosan RenoPutz. Następnie na całość powierzchni nałożono najpierw scalający mineralny mostek sczepny z wypełniaczami Optosan RissGrund, a później wapienno-trassowy tynk wierzchni zbrojony mikrowłókami o wybranej strukturze: Optosan TrassFeinPutz. Tynki cokołowe, zgodnie z badaniami i dokumentacją, wykonano w systemie tynków renowacyjnych WTA. Firma Hufgard jest pierwszym producentem w Polsce, który otrzymał certyfikat i zgodę na ich krajową produkcję. Uzupełnienia i rekonstrukcje detalu sztukatorskiego wykonano z gotowych fabrycznych zapraw Optosan StuckoGrob i Fein.

 Dekoracje w technice sgraffita uzupełniano tynkami wapienno-trassowymi, które były barwione na miejscu między innymi węglem drzewnym. Drugą grupę materiałów stanowiły wierzchnie dekoracje malarskie. Tutaj także wybrano sprawdzoną technologię farb silikatowych, ale na bazie spoiwa zolokrzemianowego Optomal Silisan Plus. Wyzwaniem dla wykonawcy, jak i producenta, był jednak oczekiwany efekt malarski. Dlatego zarówno płyciny imitujące kamień, jak i cała elewacja została rozmalowana przez końcowe nałożenie laserunku. Dzięki temu uzyskano „rozwibrowanie” kryjących farb. Do tego celu wykorzystano więc spoiwo silikatowe Optomal Fixativ, które w mieszaninie z farbą dawało możliwość różnego stopnia transparentności powłoki malarskiej.

Dawny Pałac Biskupów Krakowskich to najlepiej zachowana polska rezydencja magnacka z I połowy XVII wieku. Ten wczesnobarokowy pałac w Kielcach był rezydencją biskupów krakowskich, a obecnie w rezydencji znajduje się oddział Muzeum Narodowego w Kielcach. Pałac znajduje się na Liście Pomników Historii. Do prac renowacyjnych wykorzystano kompleksową technologię materiałów elewacyjnych w systemie Optosan: tynki wapienno-trassowe Optosan RenoPutz, wierzchnie tynki zbrojone mikrowłóknami Optosan TrassFeinputz, tynki renowacyjne WTA na cokołach Optosan HSB, ASP i USP, zaprawy sztukatorskie Optosan Stucko Grob i Fein oraz specjalne farby zolokrzemianowe nakładane w technice laserunkowej Optosan Silisan Plus i Fixativ, które umożliwiły przywrócenie obiektowi dawnej świetności.

O firmie Hufgard:

W Polsce firma Hufgard i marka  Optolith rozpoczęły swoją działalność ponad 18 lat temu. Oferta firmy obejmuje szeroki asortyment produktów – od farb, gruntów, tynków i zapraw budowlanych, po kleje do systemów ociepleń, tynki cienkowarstwowe, zaprawy do klinkieru, wyrównywania i napraw, hydroizolacje, kleje do płytek i kamienia oraz zaprawy renowacyjne. W celu zagwarantowania najwyższej jakości wszystkie wyroby sprawdzane są przez przyfabryczne laboratorium oraz wyspecjalizowane jednostki badawcze i laboratoria w kraju i za granicą.