Nadmotławie: polska architektura na europejskim poziomie

Gdańsk to jedno z najpiękniejszych miast w Polsce, urozmaicone swoją bogatą historią i dziedzictwem architektonicznym. Kolejnym unikatem w jego krajobrazie jest inwestycja Nadmotławie, położona tuż przy rzece – jedyny polski projekt w kategorii Multi family, który znalazł się w finale europejskiego konkursu Baumit Life Challenge 2024. ROBYG zmienia tym samym oblicze Polskiego Haka i nabrzeża Motławy.

fot. ROBYG

Miejsce z niecodziennym potencjałem

Polski Hak, dawniej znany głównie jako przystań flisaków, a później już teren stoczniowy, odgrywał kluczową rolę w rozwoju przemysłu okrętowego na terenie Gdańska. Od XIX wieku aż po okres międzywojenny, znany był nie tylko z produkcji statków, ale stanowił także miejsce aktywnego życia społeczno-gospodarczego. Z biegiem czasu budynki przemysłowe rozebrano, a cypel pozostawał długo niezagospodarowany. Jednakże ten malowniczy teren, leżący u ujścia dwóch rzek Motławy oraz Martwej Wisły przechodzi właśnie przemianę.

Pierwsza wizyta na terenie inwestycji była przedzieraniem się wąską drogą porośniętą po obydwu stronach wysokimi chaszczami. Jednak poprzemysłowy krajobraz dzięki naszej wizji i staraniom zmienił swoje oblicze. Współpraca z Władzami Miasta, rzetelni Partnerzy, budowa nowych dróg, kompleksowa modernizacja oraz zrównoważona i unikatowa architektonicznie zabudowa sprawiła, że teren Polskiego Haka zaczął emanować harmonią i nowoczesnym stylem, stając się tym samym przyjaznym miejscem do zamieszkania – mówi Marcin Charun, Dyrektor Projektów ROBYG.

Jest to dopiero początek transformacji tego obszaru. Pierwsze budynki w ramach inwestycji Nadmotławie zostały oddane do dyspozycji mieszkańców w 2020 roku, a zakończenie projektu planowane jest na koniec 2026 roku. Działka ROBYG sięga także nabrzeża Martwej Wisły, zatem w przyszłości przed deweloperem stoi kolejne, ciekawe architektoniczne wyzwanie.

Niesztampowa kubatura, inspiracje

Inspiracją dla zespołu architektów z pracowni Schleifer Milczanowski SIM ARCHITEKCI były dwa motywy. Pierwszy z nich to gdańskie dziedzictwo, czyli historyczna zabudowa głównego miasta Gdańska, oparta na hanzeatyckim typie budynków głównie z czerwonej cegły. Drugi to portowy rodowód miejsca, w który wpisane są dźwigi, silosy czy przepływające statki.

Miejscowy plan zabudowy został starannie przeanalizowany i twórczo zinterpretowany przez architektów, a w koncepcji zamiast klasycznej zabudowy mieszkaniowej pojawiła się chęć wyeksponowania widoku i otwarcia frontu budynku na rzekę Motławę – stąd odważnie zaproponowano pierzeję frontową z industrialnym mostem przewieszonym, który pozwala mieszkańcom cieszyć się panoramą nadrzecznych widoków. Kładka wypełniająca kubaturę to niecodzienne rozwiązanie, stanowi jednak otwartą przestrzeń użytkową, a całości inwestycji nadaje unikatowego charakteru. Znajdują się na niej ławki, zieleńce, a w samej konstrukcji także otwory – dzięki nim drzewa znajdujące się poziom niżej zyskują naturalne światło i mogą piąć się koronami w górę. Przymknięcia przestrzeni pod mostem zostały wykonane z blachy perforowanej, którą przygotowano tak, aby wydobyć sylwetki gdańskich dźwigów – wieczorem to rozwiązanie zmienia się w iluminację, bowiem efekt wizualny wydobywa i wzmacnia instalacja świetlna. Parter ma charakter usługowy, jednak podobnie, jak w częściach mieszkaniowych, także i tu znajdują się duże przeszklenia, otwierające wnętrza na otoczenie.

fot. ROBYG

Port to stal, a stal to rdza – taki przewód myślowy w kontekście inspiracji pozwolił na zaimplementowanie w projekcie Nadmotławia cortenu, pordzewiałej blachy, kojarzonej m.in. z kadłubami statków. Płyty z cortenu wykorzystano przy budynku – w ich południowym i północnym narożniku, wysuniętym najbardziej w górę oraz w kondygnacji parteru. W trwającym kilka tygodni procesie chemicznym blacha rdzewieje, a ten osobliwy efekt pozostaje na stałe. Swoista rama cortenowa, wykorzystana w określonych miejscach, a także wielkość i kształt brył narożników budynków sprawiły, że całość przywodzi na myśl widok dziobów statków, obecnych w tym miejscu od wieków.

Warto dodać, że na pierwszym piętrze znajduje się także naturalnie urządzone patio, które stanowi doskonałe miejsce do różnorodnych aktywności rekreacyjnych, dostępnych dla wszystkich mieszkańców budynku. Oferuje ono imponującą powierzchnię 2 700 m2 zieleni, rozległe alejki parkowe, siłownię na świeżym powietrzu oraz urzekające place zabaw dla dzieci.

Projekt dopełniają detale najczęściej o charakterze industrialnym, takie jak antracytowe tralki, kładka widokowa przewieszona między skrzydłami budynku oparta na konstrukcji rozchylonych słupów czy panele z perfowanej blachy cortenowej. Fronty budynków, zgodnie z założeniem, zdobią czerwone lub szare mineralne płytki klinkierowe, a całość osiedla mimo różnorodności, pozostaje spójna z śródmiejskim oraz portowym klimatem miejsca.

Otwarcie się na rzekę Motławę oraz adaptacja koncepcji oryginalnej kubatury stanowią fundamentalne założenia architektoniczne tego projektu. Poprzez precyzyjne wyznaczenie formy budynków oraz przemyślane zagospodarowanie przestrzeni zewnętrznych, dążyliśmy do harmonijnego scalenia osiedla z otaczającym je środowiskiem wodnym. Innowacyjne i kreatywne podejście do kubatury zostało starannie zaprojektowane pod kątem m.in. wykorzystania przestrzeni, naturalnego oświetlenia czy cyrkulacji powietrza, co przekłada się na stworzenie funkcjonalnych, estetycznych rozwiązań budowlanych. Najważniejszy był jednak potencjał widokowy, integrujący mieszkańców z naturą – mówi Tomasz Milczanowski, założyciel SIM Architekci.

Dzięki współpracy architektów z zespołem ROBYG stworzono projekt przełamujący schematy i zrealizowano wizję unikalnej, prestiżowej przestrzeni, która nie tylko zapewnia komfort mieszkańcom, ale także inspiruje innych do podobnych przemian.

Nadmotławie docenione przez ekspertów

Inwestycja Nadmotławie zyskało uznanie w trzech znaczących konkursach, co stanowi wyróżnik w krajobrazie architektonicznym. Zostało ono uhonorowane miejscem w rankingu TOP 5 najlepszych osiedli w Polsce według magazynu Newsweek. Dodatkowo, w ramach konkursu Fasada Roku 2023, projekt Nadmotławie został doceniony za kompleksowość użytych materiałów oraz za harmonijne wkomponowanie się w otaczający krajobraz miejski poprzez wyrafinowane detale i staranne formy.

Jednak to nie wszystko – osiedle Nadmotławie zostało również nominowane do tytułu najlepszej europejskiej fasady roku w konkursie Baumit Life Challenge 2024 w kategorii Multi family. To prestiżowa inicjatywa, która wyróżnia projekty architektoniczne i urbanistyczne za ich innowacyjność, zrównoważony rozwój oraz wkład w poprawę jakości życia mieszkańców. Nominacja Nadmotławia stanowi wyjątkową reprezentację polskiej architektury na arenie międzynarodowej, podkreślając jej wysoki poziom i znaczenie dla współczesnego krajobrazu urbanistycznego.