Jak stać się niezależnym energetycznie?

Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, stopniowo zmienia się podejście do projektowania i budowy domów. Takie pojęcie jak energooszczędność jest już znane niemal każdemu, warto jednak zwrócić uwagę na różne znaczenia tego słowa. Dużą popularnością cieszą się teraz domy energooszczędnego oraz pasywne. Wydaje się, że oznaczają to samo, jednak występuje szereg różnic pomiędzy poszczególnymi budynkami. Zarówno budynki pasywne, jak i energooszczędne wykazują obniżone zapotrzebowanie energetyczne w porównaniu do tradycyjnego budownictwa. Jaka jest zatem różnica? 

Budynek energooszczędny – potrzebuje mniej energii niż jego standardowy odpowiednik. Budowany jest z myślą o jak najmniejszej utracie energii (np. poprzez zastosowanie skutecznej izolacji). Przy projektowaniu takiego domu można pozwolić sobie na więcej swobody niż w przypadku domu pasywnego. Jednak im bryła budynku jest bardziej zwarta i prosta, tym mniej przegród zewnętrznych, przez które ucieka ciepło, co oznacza niższe koszty energii potrzebnej do ogrzania domu.

Zapotrzebowanie domu energooszczędnego na energię nie może przekroczyć 70 kWh/(m2/rok). Przegrody zewnętrzne powinny być odpowiednio zaizolowane, co w praktyce oznacza, że ściany zewnętrzne powinny posiadać co najmniej 20 cm warstwy izolacyjnej, podłoga na gruncie 15 cm, a na dachu, np. w przypadku zastosowania wełny mineralnej, powinno się znaleźć około 30 cm izolacji.  Szczególną uwagę zwraca się również na dokładne wykonanie detali budowlanych, które pozwalają uniknąć powstania mostków termicznych. Przy tak szczelnej termoizolacji niemal konieczna jest instalacja wentylacji mechanicznej z rekuperacją, w celu zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza w budynku. 

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła jest naturalnym elementem domu energooszczędnego czy pasywnego. W budynku energooszczędnym używa się również tradycyjnej instalacji grzewczej np. grzejników czy ogrzewania podłogowego. Do zasilania instalacji grzewczej wykorzystuje się urządzenia o wysokiej sprawności, jak np. kotły kondensacyjne. Alternatywą dla kotłów są pompy ciepła. Systemy, które wspomagają budynek energooszczędny, to instalacje fotowoltaiczne, kolektory słoneczne do podgrzewania wody użytkowej czy też systemy zagospodarowania wody deszczowej. 

Budynek pasywny – zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzania takiego budynku nie może przekraczać 15 kWh/(m2/rok). Powinien się on także cechować niskim zużyciem wszystkich nośników energii. Należy zadbać o jak najniższą wartość współczynnika A/V, który oznacza stosunek przegród zewnętrznych do kubatury domu. Wartość tego współczynnika nie może być większa niż 0,7. 

Projekt takiego domu zakłada również odpowiednią szczelność budynku. Bryła musi opierać się na planie prostokąta, a dach nie powinien być zbyt skomplikowany, najlepiej dwuspadowy (ewentualnie płaski). Strefę pomieszczeń dziennych lokuje się od strony najbardziej nasłonecznionej, aby pozyskiwać jak najwięcej energii słonecznej z zewnątrz. Najlepiej ulokować tam też jak największą liczbę okien. Na stronie północnej projektuje się pomieszczenia techniczne, kuchnię, łazienki czy też ciągi komunikacyjne. 

Dom pasywny wyróżnia się także brakiem typowej instalacji grzewczej. Do ogrzewania pomieszczeń wykorzystuje się przeważnie wentylację mechaniczną z rekuperatorem i nagrzewnicą powietrza. Odpowiednia izolacja i szczelność budynku sprawiają, że dom przez dużą część sezonu grzewczego nie wymaga używania aktywnego systemu grzewczego. Do przygotowania ciepłej wody użytkowej wykorzystuje się wyłącznie odnawialne źródła energii, takie jak np. kolektory słoneczne lub pompa ciepła. Należy jednak pamiętać, że chcąc osiągnąć standard domu pasywnego, nie wystarczy lepiej zaizolować budynek. Bardzo ważne jest bowiem precyzyjne zaprojektowanie go właśnie w tym standardzie, a nie tylko ograniczenie strat ciepła. Ważne jest również wykluczenie ryzyka przegrzewania domu w okresie letnim. Wymaga to wsparcia doświadczonego biura projektowego. 

Mimo różnic, oba typy domów można wznieść w różnych technologiach, przy czym należy pamiętać, aby zostały wykorzystane materiały o odpowiedniej izolacyjności termicznej. Czy budowa takich domów jest w stanie zapewnić nam niezależność energetyczną? Na początku warto wyjaśnić to pojęcie. Niezależność energetyczna to sytuacja, kiedy istnieje możliwość zaspokojenia potrzeb energetycznych gospodarstwa domowego dzięki własnym źródłom energii elektrycznej i cieplnej. Jednym ze sposobów, aby to osiągnąć, jest zastosowanie odnawialnych źródeł energii (OZE), które idealne wpisują się w charakterystykę domów energooszczędnych i pasywnych. Zastosowanie instalacji fotowoltaicznych pozwala na produkcję własnej, darmowej energii. Latem, kiedy panele produkują więcej prądu, możemy sprzedać nadwyżki po średniej miesięcznej cenie energii w systemie energetycznym, a poza godzinami pracy instalacji, czy w przypadku pracy systemu z niską mocą, kupujemy energię po cenie zgodnej z taryfą. Od 2024 roku nadwyżki energii będą sprzedawane do sieci po średniej cenie godzinowej. 

Aby jeszcze efektywniej wykorzystać odnawialne źródła energii i uniezależnić się od zewnętrznych dostawców energii, warto przemyśleć kwestię montażu systemu paneli fotowoltaicznych i pompy ciepła, takiej jak np. aroTHERM SPLIT marki Vaillant. Instalacja fotowoltaiczna dostarczy energię do pompy ciepła oraz innych domowych urządzeń, ograniczając przy tym koszty rachunków za prąd. Natomiast pompa ciepła zadba o dostarczenie ciepłej wody, a także ogrzanie – a latem nawet chłodzenie – pomieszczeń. Dzięki temu rozwiązaniu można wydawać mniej pieniędzy na ogrzewanie domu. Budowa takich budynków jest nie tylko modnym trendem i nowoczesnym rozwiązaniem, to również sposób na znaczne obniżenie rachunków, podejście przyjazne dla środowiska i życie bez obawy o kolejne podwyżki cen. 

Więcej informacji o byciu niezależnym energetycznie oraz produktach marki Vaillant znajdziesz na stronie www.vaillant.pl.