Wilno ma ambitny plan, by do 2030 roku osiągnąć neutralność klimatyczną. Służy temu m.in. Plan Działania dla Zielonego Miasta (Green City Action Plan (GCAP)) Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, w którego opracowywanie zaangażowany był zespół polskich ekspertów z Arup, firmy specjalizującej się w zrównoważonej inżynierii. To właśnie oni na bazie doświadczeń z tworzenia Zielonej Wizji Warszawy czy Planu Działania Zielonego Miasta Wałbrzycha, w ramach opracowywanego dokumentu kształtowali wspólnie z miastem i lokalnymi partnerami wizję rozwoju stolicy Litwy. Zespół m.in. zdefiniował cele strategiczne oraz przeprowadził dialog z interesariuszami. Przyjęta strategia ma stać się drogowskazem w transformacji Wilna w zrównoważone, przyjazne mieszkańcom i środowisku miasto.
Wilno, jako pierwsza stolica krajów bałtyckich, dołączyło do programu Green Cities i podjęło zdecydowane kroki w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2030 roku. W opracowywaniu GCAP dla stolicy Litwy pomagał polski zespół Arup, firmy inżynierskiej i konsultingowej, która specjalizuje się w doradztwie w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju. Znana jest z realizacji, takich jak Zielona Wizja Warszawy, Plan Działania Zielonego Miasta Wałbrzycha czy Plan Działania Zielonego Miasta Splitu w Chorwacji, opracowanych w ramach programu Green Cities Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Polscy eksperci wsparli wileńskie władze miejskie w analizie danych środowiskowych i sektorowych, formułowaniu strategicznych celów klimatycznych, ustalaniu priorytetów inwestycyjnych oraz angażowaniu szerokiego grona interesariuszy – od miejskich instytucji po organizacje pozarządowe i przedstawicieli sektora prywatnego. Podjęte działania mają pomóc w realizacji ambitnych i realistycznych założeń.
– Wilno znajduje się dziś w kluczowym momencie swojej transformacji – decyzje podejmowane teraz będą miały realny wpływ na przyszłość miasta i jego mieszkańców. Przygotowany plan działań to praktyczne narzędzie, które wyznacza kierunek zrównoważonego rozwoju na kolejne lata. Cieszymy się, że jako polski zespół mogliśmy wykorzystać nasze doświadczenie zdobyte przy tworzeniu podobnych strategii dla Warszawy czy Wałbrzycha. Świadomość, że ta wiedza będzie teraz wpływać na jakość życia mieszkańców Wilna, to dla nas duża satysfakcja – mówi Stefan Obłąkowski, Lider zespołu Water i Environment w Arup.
Jak polscy projektanci zmieniają Wilno?
W ramach opracowania Planu Działań dla Zielonego Miasta Wilna, zespół Arup uporządkował i zintegrował rozproszone dane środowiskowe i sektorowe, które Wilno gromadziło w ostatnich latach. Dzięki temu umożliwił miastu uzyskanie całościowego obrazu aktualnych wyzwań oraz potencjalnych kierunków rozwoju. Eksperci pomogli także zdefiniować cele strategiczne miasta, nie tylko w kontekście klimatycznym, ale również społecznym i gospodarczym. Zespół przeprowadził szeroko zakrojone konsultacje, w których uczestniczyli przedstawiciele m.in. środowisk akademickich, sektora prywatnego, organizacji pozarządowych czy administracji miejskiej. Przeanalizował także scenariusze działań w sektorach miejskich, takich jak: energetyka, transport, gospodarka odpadami, budownictwo czy ochrona bioróżnorodności, biorąc pod uwagę m.in. dane dla ponad 130 różnych wskaźników.
Równolegle zespół opracował dla Wilna plan inwestycyjny w ramach unijnego programu Miejski Kontrakt Klimatyczny (Climate City Contract (CCC)). Dzięki spójnemu podejściu oba dokumenty – GCAP i CCC – zostały zintegrowane w jedną, ujednoliconą mapę transformacji miasta, obejmującą zarówno cele klimatyczne, jak i konkretne środki ich realizacji. To kompleksowe podejście umożliwiło Wilnu uzyskanie prestiżowego unijnego wyróżnienia EU Mission Label, potwierdzającego zaawansowanie i realność planów transformacyjnych.
– Opracowując plany działania miast zawsze staramy się łączyć dane i strategie z realnymi potrzebami mieszkańców. W przypadku Wilna szczególnie zależało nam na tym, aby przygotowany plan nie tylko wspierał realizację celów klimatycznych, ale również wzmacniał lokalne wspólnoty i przekładał się na realną poprawę jakości życia. Efektem naszej pracy jest więc nie tylko kompleksowy dokument strategiczny, ale również wzmocnienie instytucji miejskich, rozwój dialogu społecznego i gotowy plan inwestycyjny. GCAP stał się dla Wilna długofalowym narzędziem, które integruje cele środowiskowe z planowaniem przestrzennym, mobilnością i dobrostanem mieszkańców – mówi Katarzyna Solarek-Pancic, Senior Consultant w Arup.
Wilno staje się coraz bardziej zielone
Wilno już się zmienia, a samorząd podkreśla zarówno postęp, jak i gotowość do dalszych zmian. Miasto już teraz może pochwalić się ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych m.in. poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii i modernizację systemów grzewczych. Strategia Wilna opiera się również na aktywnym włączaniu mieszkańców w proces transformacji. Miasto inwestuje w technologie wspierające partycypację obywatelską, m.in. aplikacje umożliwiające realny wpływ na decyzje dotyczące urbanistyki i ochrony środowiska. Do kluczowych inicjatyw należy także m.in. Umowa o zmianach klimatu, która łączy lokalne instytucje, sektor prywatny i organizacje społeczne we wspólnym zobowiązaniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Stolica Litwy realizuje również program wspierający oddolne inicjatywy społecznościowe oraz testuje strefy niskoemisyjne, mające poprawić jakość powietrza i mobilność w przestrzeni miejskiej.
Krajobraz Wilna © City of Vilnius
Zmiana, jaka dokonuje się dziś w Wilnie, to efekt ambitnej wizji, konsekwentnych działań i międzynarodowej współpracy. Dzięki wsparciu polskiego zespołu Arup, Wilno nie tylko uporządkowało dane, określiło cele i wyznaczyło priorytety inwestycyjne, ale też zyskało silne podstawy do transformacji. Wypracowane rozwiązania będą służyć miastu jako trwały fundament przyszłych działań na rzecz klimatu i jakości życia mieszkańców. Więcej informacji o programie można znaleźć na stronie https://www.ebrdgreencities.com/
Arup to światowy ekspert w dziedzinie „zrównoważonej inżynierii”, który w swoich szeregach skupia architektów, projektantów, inżynierów. Firma pełni rolę doradcy technicznego, zapewniającego wsparcie w całym procesie inwestycyjnym – od koncepcji, przez realizację, po oddanie obiektu. Arup uczestniczył w projektach w ponad 140 krajach świata w obszarach takich jak m.in.: lotnictwo, energetyka, nieruchomości, przemysł, technologia. Więcej informacji na temat firmy na: https://www.arup.com/pl-pl/our-firm
Kontakt dla mediów: